તાજ મહેલ: પ્રેમનું અમર પ્રતીક
તાજમહેલ વિશ્વની 7 અજાયબીઓ માની એક માનવામાં આવે છે. તાજ મહેલ, ભારતના આગ્રા શહેરમાં સ્થિત, એક ભવ્ય સફેદ આરસનો મકબરો છે જે મુઘલ સમ્રાટ શાહજહાંએ તેમની પ્રિય પત્ની મુમતાઝ મહેલની યાદમાં બનાવ્યો હતો. તેને વિશ્વના સૌથી સુંદર સ્થાપત્યોમાંનું એક માનવામાં આવે છે અને તે પ્રેમનું અમર પ્રતીક બની ગયું છે.
ઇતિહાસ:
તાજ મહેલ મુઘલ સમ્રાટ શાહજહાંએ તેમની ત્રીજી પત્ની મુમતાઝ મહેલની યાદમાં બનાવ્યો હતો. મુમતાઝ મહેલનું 1631માં તેમના 14મા બાળકને જન્મ આપતી વખતે અવસાન થયું હતું. શાહજહાં તેની પત્નીના મૃત્યુથી ભારે શોકગ્રસ્ત હતો અને તેની યાદમાં એક ભવ્ય મકબરો બનાવવાનું નક્કી કર્યું.
શાહજહાં અને મુમતાઝ મહેલનો પ્રેમ ખૂબ જ ગાઢ હતો. મુમતાઝ મહેલના મૃત્યુ પછી, શાહજહાંએ તેમની યાદમાં આ મકબરો બનાવ્યો. બાંધકામ 1632માં શરૂ થયું અને 22 વર્ષ પછી 1654માં પૂર્ણ થયું. મકબરા ઉપરાંત, તાજ મહેલમાં એક મસ્જિદ, એક ગેસ્ટ હાઉસ અને મોટા બગીચાઓનો સમાવેશ થાય છે.
પ્રેમનું પ્રતિક એવા તાજમહેલ ના નિર્માણ માટે જે 1600 મજૂરોએ કાર્ય કર્યું હતું તે બધાના હાથ કાપી નાખવામાં આવ્યા. જેથી આવી અજાયબી કોઈ ના બનાવી શકે.
સ્થાપત્ય:
તાજ મહેલ તેના સુંદર સ્થાપત્ય માટે પ્રખ્યાત છે. મકબરાનો મુખ્ય ગુંબજ 171 ફુટ ઉંચો છે અને તેની આસપાસ ચાર નાના ગુંબજ છે. મકબરાની દિવાલો શ્વેત આરસની બનેલી છે અને તેના પર કુદરતી ફૂલો અને કાલીગ્રાફીની કોતરણી છે. મકબરાની આસપાસ 300 એકરનો બગીચો છે જેમાં ફુવારા, તળાવ અને ફળોના ઝાડ છે.
તાજ મહેલ મુઘલ સ્થાપત્યનું શ્રેષ્ઠ ઉદાહરણ છે. તે સફેદ આરસનો બનેલો છે અને તેમાં ચાર મિનારા છે. મકબરાનો મુખ્ય ગુંબજ 35 મીટર ઊંચો છે અને તેની આસપાસ ચાર નાના ગુંબજ છે. મકબરાની દિવાલો કુરાનના શ્લોકો અને ફૂલોની ડિઝાઇનથી કોતરેલી છે.
પ્રેમનું પ્રતીક:
તાજ મહેલને વિશ્વભરમાં પ્રેમનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. તે શાહજહાં અને મુમતાઝ મહેલના પ્રેમની કાયમી યાદગીરી છે. દર વર્ષે લાખો લોકો આ મકબરો જોવા માટે આગ્રા આવે છે.
મુઘલ સમ્રાટ શાહજહાંનું મૃત્યુ 22 જાન્યુઆરી, 1666ના રોજ આગ્રાના કિલ્લામાં થયું હતું. તેમના મૃત્યુ પાછળના કારણો વિશે ઘણી અલગ અલગ માન્યતાઓ પ્રચલિત છે.
સત્તાવાર કારણ:
મુઘલ ઇતિહાસકારો દ્વારા નોંધાયેલા સત્તાવાર કારણ મુજબ, શાહજહાંનું મૃત્યુ લાંબી બીમારી બાદ થયું હતું. તેઓ ઘણા સમયથી પથરી અને અન્ય શારીરિક સમસ્યાઓથી પીડાતા હતા.
અન્ય સંભવિત કારણો:
કેટલાક ઇતિહાસકારો માને છે કે શાહજહાંને તેમના પુત્ર Aurangzeb દ્વારા ઝેર આપવામાં આવ્યું હતું. Aurangzeb ગાદી માટે ખૂબ જ ઈર્ષાળુ હતો અને તેના પિતાને દૂર કરવા માંગતો હતો.
અન્ય સંભવિત કારણ એ છે કે શાહજહાંનું મૃત્યુ દુઃખ અને ઉદાસીના કારણે થયું હતું. તેમના પ્રિય પુત્ર Dara Shikohનું Aurangzeb દ્વારા કત્લ કરવામાં આવ્યું હતું અને તેમના પ્રિય પૌત્રી Jahanara Begumનું મૃત્યુ પણ થયું હતું. આ બધી ઘટનાઓથી શાહજહાં ખૂબ જ દુઃખી અને નિરાશ થઈ ગયા હતા.
શાહજહાંનું મૃત્યુ થયા પછી, તેમને તાજ મહેલમાં તેમની પ્રિય પત્ની મુમતાઝ મહેલની કબરની બાજુમાં દફનાવવામાં આવ્યા હતા.
મમતાજ મહેલનું 17 જૂન, 1631 ના રોજ બુરહાનપુરમાં 14મા બાળકને જન્મ આપતી વખતે મૃત્યુ થયું હતું. તે સમયે તેમની ઉંમર 39 વર્ષ હતી.
તેમના મૃત્યુ પછી, તેમના પતિ, મુઘલ સમ્રાટ શાહજહાંએ તેમની યાદમાં તાજમહેલ બનાવ્યો, જે આજે વિશ્વના સૌથી પ્રખ્યાત સ્મારકોમાંનું એક છે.
મમતાજ મહેલના જીવન અને મૃત્યુ :
મુમતાજ મહેલ નો જન્મ 7 એપ્રિલ, 1593 ના રોજ આગ્રામાં થયો હતો. 1612 માં શાહજહાં સાથે નાની ઉંમરમાં તેના લગ્ન થયા હતા. લગ્ન બાદ તેણે ટોટલ 14 બાળકોને જન્મ આપ્યો. 14 મી બાળકીના જન્મ વખતે 17 જૂન, 1631 ના રોજ બુરહાનપુરમાં તેનું મૃત્યુ થયો હતું. ત્યારબાદ તાજમહેલમાં તેમના શરીરને દફનાવવામાં આવ્યું હતું.
મમતાજ મહેલ વિશે કેટલીક રસપ્રદ હકીકતો:
- તેઓ શાહજહાંની ત્રીજી પત્ની હતા, પરંતુ તેમની સૌથી પ્રિય પત્ની હતા.
- તેમને “મુમતાઝ-ઉલ-ઝમાની” (“દુનિયાનું ગહનુ”) ના નામથી પણ ઓળખવામાં આવતા હતા.
- તેઓ એક કુશળ રાજકારણી અને વહીવટકર્તા હતા.
- તેઓ કલા અને સ્થાપત્યના સંરક્ષક હતા.
- તેમના મૃત્યુએ શાહજહાંને ખૂબ દુઃખી કર્યા અને તેમણે તાજમહેલ બનાવીને તેમને શ્રદ્ધાંજલિ આપી.
મમતાજ મહેલનું જીવન અને મૃત્યુ મુઘલ ઇતિહાસમાં મહત્વપૂર્ણ ઘટનાઓ હતી.
તાજ મહેલ ભારતનું ગૌરવ છે અને તે વિશ્વના સૌથી પ્રખ્યાત સ્થળોમાંનું એક છે. તે ભવ્ય સ્થાપત્ય, કાયમી પ્રેમનું પ્રતીક અને ભારતના સમૃદ્ધ ઇતિહાસનું સ્મારક છે.