હનુમાન ચાલીસા એ 40 શ્લોકોનું ભક્તિમય સ્તોત્ર છે જે ભગવાન હનુમાન, ભગવાન રામના ભક્ત અને મહાન પરાક્રમી દેવતાને સમર્પિત છે. તે 16મી સદીના કવિ સંત તુલસીદાસ દ્વારા રચિત હોવાનું માનવામાં આવે છે.
તુલસીદાસ રામચરિતમાનસ લખી રહ્યા હતા ત્યારે તેમને હનુમાન પ્રત્યે ખૂબ ભક્તિ થઈ અને તેમણે આ સ્તોત્રની રચના કરી. હનુમાન ચાલીસા વાંચન ઝડપથી લોકપ્રિય બન્યું અને આજે પણ તે હિન્દુઓમાં સૌથી વધુ વંચાયેલા અને ગવાયેલા ભક્તિગીતોમાંનું એક છે.
હનુમાન ચાલીસાનું મહત્વ ઘણું છે. તે ભગવાન હનુમાનની શક્તિ, ભક્તિ અને બુદ્ધિનું વર્ણન કરે છે. તેમના જીવનના કેટલાક મહત્વપૂર્ણ પ્રસંગોનો પણ ઉલ્લેખ કરે છે, જેમ કે માતા સીતાની શોધ, લંકા દહન અને ભગવાન રામને સમુદ્ર પાર કરવામાં મદદ કરવી વગેરે.
Hanuman Chalisa Gujarati (હનુમાન ચાલીસા)
|| દોહા ||
શ્રી ગુરુ ચરણ સરોજ રજ નિજમન મુકુર સુધારિ,
વરણૌ રઘુવર વિમલયશ જો દાયક ફલચારિ.
બુદ્ધિહીન તનુજાનિકૈ સુમિરૌ પવન કુમાર,
બલ બુદ્ધિ વિદ્યા દેહુ મોહિ હરહુ કલેશ વિકાર્.
|| ચૌપાઈ ||
જય હનુમાન જ્ઞાન ગુણ સાગર |
જય કપીશ તિહુ લોક ઉજાગર || ૧ ||
રામદૂત અતુલિત બલધામા |
અંજનિ પુત્ર પવનસુત નામા || ૨ ||
મહાવીર વિક્રમ બજરંગી |
કુમતિ નિવાર સુમતિ કે સંગી || ૩ ||
કંચન વરણ વિરાજ સુવેશા |
કાનન કુંડલ કુંચિત કેશા || ૪ ||
હાથવજ્ર ઔ ધ્વજા વિરાજૈ |
કાંથે મૂંજ જનેવૂ સાજૈ || ૫ ||
શંકર સુવન કેસરી નંદન |
તેજ પ્રતાપ મહાજગ વંદન || ૬ ||
વિદ્યાવાન ગુણી અતિ ચાતુર |
રામ કાજ કરિવે કો આતુર || ૭ ||
પ્રભુ ચરિત્ર સુનિવે કો રસિયા |
રામલખન સીતા મન બસિયા || ૮ ||
સૂક્ષ્મ રૂપધરિ સિયહિ દિખાવા |
વિકટ રૂપધરિ લંક જરાવા || ૯ ||
ભીમ રૂપધરિ અસુર સંહારે |
રામચંદ્ર કે કાજ સંવારે || ૧૦ ||
લાય સંજીવન લખન જિયાયે |
શ્રી રઘુવીર હરષિ ઉરલાયે || ૧૧ ||
રઘુપતિ કીન્હી બહુત બડાઈ |
તુમ મમ પ્રિય ભરતહિ સમ ભાઈ || ૧૨ ||
સહસ વદન તુમ્હરો યશગાવૈ |
અસ કહિ શ્રીપતિ કંઠ લગાવૈ || ૧૩ ||
સનકાદિક બ્રહ્માદિ મુનીશા |
નારદ શારદ સહિત અહીશા || ૧૪ ||
યમ કુબેર દિગપાલ જહાં તે |
કવિ કોવિદ કહિ સકે કહાં તે || ૧૫ ||
તુમ ઉપકાર સુગ્રીવહિ કીન્હા |
રામ મિલાય રાજપદ દીન્હા || ૧૬ ||
તુમ્હરો મંત્ર વિભીષણ માના |
લંકેશ્વર ભયે સબ જગ જાના || ૧૭ ||
યુગ સહસ્ર યોજન પર ભાનૂ |
લીલ્યો તાહિ મધુર ફલ જાનૂ || ૧૮ ||
પ્રભુ મુદ્રિકા મેલિ મુખ માહી |
જલધિ લાંઘિ ગયે અચરજ નાહી || ૧૯ ||
દુર્ગમ કાજ જગત કે જેતે |
સુગમ અનુગ્રહ તુમ્હરે તેતે || ૨૦ ||
રામ દુઆરે તુમ રખવારે |
હોત ન આજ્ઞા બિનુ પૈસારે || ૨૧ ||
સબ સુખ લહૈ તુમ્હારી શરણા |
તુમ રક્ષક કાહૂ કો ડર ના || ૨૨ ||
આપન તેજ તુમ્હારો આપૈ |
તીનોં લોક હાંક તે કાંપૈ || ૨૩ ||
ભૂત પિશાચ નિકટ નહિ આવૈ |
મહવીર જબ નામ સુનાવૈ || ૨૪ ||
નાસૈ રોગ હરૈ સબ પીરા |
જપત નિરંતર હનુમત વીરા || ૨૫ ||
સંકટ સેં હનુમાન છુડાવૈ |
મન ક્રમ વચન ધ્યાન જો લાવૈ || ૨૬ ||
સબ પર રામ તપસ્વી રાજા |
તિનકે કાજ સકલ તુમ સાજા || ૨૭ ||
ઔર મનોરધ જો કોયિ લાવૈ |
તાસુ અમિત જીવન ફલ પાવૈ || ૨૮ ||
ચારો યુગ પરિતાપ તુમ્હારા |
હૈ પરસિદ્ધ જગત ઉજિયારા || ૨૯ ||
સાધુ સંત કે તુમ રખવારે |
અસુર નિકંદન રામ દુલારે || ૩૦ ||
અષ્ઠસિદ્ધિ નવ નિધિ કે દાતા |
અસ વર દીન્હ જાનકી માતા || ૩૧ ||
રામ રસાયન તુમ્હારે પાસા |
સાદ રહો રઘુપતિ કે દાસા || ૩૨ ||
તુમ્હરે ભજન રામકો પાવૈ |
જન્મ જન્મ કે દુખ બિસરાવૈ || ૩૩ ||
અંત કાલ રઘુવર પુરજાઈ |
જહાં જન્મ હરિભક્ત કહાઈ || ૩૪ ||
ઔર દેવતા ચિત્ત ન ધરયી |
હનુમત સેયિ સર્વ સુખ કરયી || ૩૫ ||
સંકટ કટૈ મિટૈ સબ પીરા |
જો સુમિરૈ હનુમત બલ વીરા || ૩૬ ||
જૈ જૈ જૈ હનુમાન ગોસાઈ |
કૃપા કરો ગુરુદેવ કી નાઈ || ૩૭ ||
જો શત વાર પાઠ કર કોઈ |
છૂટહિ બંદિ મહા સુખ હોઈ || ૩૮ ||
જો યહ પડૈ હનુમાન ચાલીસા |
હોય સિદ્ધિ સાખી ગૌરીશા || ૩૯ ||
તુલસીદાસ સદા હરિ ચેરા |
કીજૈ નાથ હૃદય મહ ડેરા || ૪૦ ||
|| દોહા ||
પવન તનય સંકટ હરણ મંગળ મૂરતિ રૂપ્,
રામ લખન સીતા સહિત હૃદય બસહુ સુરભૂપ્,
સિયાવર રામચંદ્રકી જય પવનસુત હનુમાનકી જય,
બોલો ભાયી સબ સંતનકી જય.
મહત્વ:
- ભક્તિ: હનુમાન ચાલીસા ભક્તિ અને શ્રદ્ધાનું પ્રતીક છે. તેનો પાઠ કરવાથી ભગવાન હનુમાનની કૃપા મળે છે એવી માન્યતા છે.
- શક્તિ: હનુમાન ચાલીસા શક્તિ અને સાહસનું પ્રતીક છે. તેનો પાઠ કરવાથી ભય અને નકારાત્મક વિચારો દૂર થાય છે અને શક્તિ અને આત્મવિશ્વાસ મળે છે.
- સુરક્ષા: હનુમાન ચાલીસા સુરક્ષા અને સુખાકારીનું પ્રતીક છે. તેનો પાઠ કરવાથી ઘર, પરિવાર અને વ્યક્તિને બુરી શક્તિઓથી સુરક્ષા મળે છે.
- આરોગ્ય: હનુમાન ચાલીસા આરોગ્ય અને સુખાકારીનું પ્રતીક છે. તેનો પાઠ કરવાથી શારીરિક અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય સારું રહે છે.
- સફળતા: હનુમાન ચાલીસા સફળતા અને સમૃદ્ધિનું પ્રતીક છે. તેનો પાઠ કરવાથી કાર્યોમાં સફળતા મળે છે અને ઈચ્છાઓ પૂર્ણ થાય છે.
હનુમાન જયંતી 2024: ભક્તિ અને ઉત્સાહનો ઉજવણીનો દિવસ!
જય હનુમાન!
હનુમાન જયંતી, ભગવાન હનુમાનનો જન્મદિવસ, 23 એપ્રિલ 2024, મંગળવારે ભારત અને વિશ્વભરના હિંદુઓ દ્વારા ભક્તિ અને ઉત્સાહ સાથે ઉજવવામાં આવશે.
આ દિવસનું મહત્વ:
- ભગવાન હનુમાન, ભગવાન રામના સૌથી પ્રિય ભક્ત અને શક્તિશાળી સહયોગીનો જન્મ દિવસ.
- તેમની શક્તિ, ભક્તિ, સમર્પણ અને શુભ ગુણોનું પ્રતીક.
- ભક્તો માટે Evil થી રક્ષણ અને શુભતા મેળવવાનો દિવસ.
ઉજવણી:
- ભક્તો સવારે વહેલા ઉઠીને સ્નાન કરે છે અને ભગવાન હનુમાનની પૂજા કરે છે.
- મંદિરોમાં ખાસ શણગાર અને દીવા પ્રગટાવવામાં આવે છે.
- “હનુમાન ચાલીસા” અને “સુંદરકાણ” ના પાઠનું આયોજન કરવામાં આવે છે.
- ભક્તો લાલ રંગનાં કપડાં પહેરે છે અને સિંદૂર, ચોળા, ફૂલ અને મીઠાઈ અર્પણ કરે છે.
- ઘણા લોકો ઉપવાસ રાખે છે અને ભગવાન હનુમાનની ભક્તિમાં ડૂબી જાય છે.
- શહેરો અને ગામડાઓમાં શોભાયાત્રાઓનું આયોજન કરવામાં આવે છે, જ્યાં ભક્તો ભગવાન હનુમાનની મૂર્તિઓને શણગારેલા રથોમાં લઈ જાય છે.
હનુમાન જયંતી આપણને શીખવે છે:
- ભક્તિ અને સમર્પણનું મહત્વ.
- શક્તિ અને શક્તિનો યોગ્ય ઉપયોગ.
- સત્યનો માર્ગ ક્યારેય ન છોડવો.
- અન્યની મદદ કરવા અને ક્યારેય હાર ન मानવું.
આપ સૌને હનુમાન જયંતીની શુભેચ્છાઓ!
જય હનુમાન!